Overgewicht bij paarden is een onderwerp dat leeft bij veel Friese paardeneigenaren. Het Friese paard is een ras dat zuinig met energie omgaat en overgewicht ligt dan snel op de loer. Dr. Anneke Hallebeek is dierenarts en zij heeft zich gespecialiseerd in voeding voor het paard. In een artikel die zal verschijnen in Phryso juli legt zij legt uit hoe overgewicht ontstaat en wat er aan te doen is.
Bewegingsdier
Het is weer volop weideseizoen en veel paarden staan, in ieder geval overdag, te grazen in het smakelijke groene gras. Dat een paard niet 23 uur per dag op stal hoort te staan, met een uurtje beweging in een binnenbak, is bij de meeste paardenhouders wel doorgedrongen. Een paard is een bewegingsdier dat in de vrije natuur kilometers per dag aflegt en ondertussen hier en daar een hapje gras en kruiden meepakt. De manier waarop paarden in Nederland gehouden worden, ligt ver van deze natuurlijke omstandigheden, maar veel paardeneigenaren proberen aan de natuurlijke behoeftes van paarden te voldoen. En dat is best lastig, erkent ook dr. Anneke Hallebeek: ‘Het liefst wil je een paard onbeperkt hooi of gras ter beschikking stellen zodat hij de hele dag kan eten om problemen met spijsvertering en bijvoorbeeld maagzweren te voorkomen. Maar de meeste paarden worden veel te dik als ze continu kunnen dooreten. Omdat op zeer kort gras grazen ongezond voor wei en paard is en een volle wei voor de meeste paarden teveel, is het zeker niet eenvoudig om het altijd goed te doen. ’
Wanneer overgewicht?
Wanneer heeft een paard overgewicht? Hallebeek legt uit: ‘Een paard heeft overgewicht als het teveel vetreserves heeft. Deze vetreserves zitten deels in de buikholte waardoor ze aan de buitenkant niet zichtbaar zijn. De vetreserves onder de huid zijn wel goed te zien en te voelen’. Als eigenaar kun je zelf door te kijken en te voelen testen of je paard teveel vetreserves onder de huid heeft. Onder andere door je hand op de ribbenkast van het paard te leggen: ‘Dan moet je de ribben van je paard meteen voelen onder je vingers. Als je echt moet duwen om de ribben te voelen, dan is de vetlaag te dik. Je moet de ribben niet kunnen zien, maar wel kunnen voelen is een oude, maar nog steeds goede, paardenwijsheid.’
Balans
Anneke Hallebeek stelt: ‘Overgewicht ontstaat als de balans tussen energieopname en energiebehoefte niet in evenwicht is. De energiebehoefte is natuurlijk per paard verschillend. Energiebehoefte is afhankelijk van bijvoorbeeld training maar ook leeftijd, een opgroeiend paard heeft meer energie nodig, en een merrie die een veulen zoogt moet ook goed eten.’ Hallebeek ziet in de praktijk vaak dat eigenaren de energiebehoefte van hun paard te hoog inschatten: ‘Een paard dat een uurtje per dag onder het zadel getraind wordt, hoeft eigenlijk niet extra gevoerd te worden, die redt het prima op gras en/of kwalitatief goed hooi en eventueel een supplement voor de vitaminen en mineralen.’
Intensiever trainen
Is je paard wat aan de zware kant, dan wil je graag weten wat je daaraan kunt doen. Net als bij mensen, is het een kwestie van op voeding en beweging letten. ‘Heeft een paard overgewicht, dan is het niet verstandig het rantsoen meteen drastisch te veranderen,’ waarschuwt Hallebeek, ’daar kan de stofwisseling van het paard van overstuur raken. De meest effectieve manier om een paard te laten afvallen is om vet te verbranden door intensiever te trainen. Door de intensiviteit van de training te verhogen, neemt de energiebehoefte toe. Bij een gelijkblijvend rantsoen zal een paard dan afvallen.’
