Het was een maandagochtend dat een fokker naar Dierenkliniek Hellendoorn-Nijverdal belde. Zijn merrie had die zaterdagavond een veulen gekregen, maar de nageboorte was er nog niet af. Of dat kwaad kon? vroeg de fokker zich af. De melding kwam terecht bij paardenarts Eric Raterink. Hij zegt: ‘Egoïstisch als ik ben dacht ik; prima, dat heeft me weer een nachtelijk ritje gescheeld. Maar er zijn natuurlijk weinig effectievere manieren om je merrie te verprutsen. De nageboorte moet eigenlijk binnen zes uur na de geboorte uit de merrie zijn. Eenmaal op de kliniek zweette de merrie, had ze een temperatuur van bijna 40 graden en liep ze erg gevoelig. Ze had warme hoeven en duidelijke pulsatie in de kootholte. Kortom, door een baarmoederontsteking was ze hoefbevangen geraakt’.
Op eieren lopen
Hoefbevangenheid is een ontsteking van de lamellen, deze vormen de verbinding tussen het hoefbeen en de hoefschoen. Eric stelt: ‘Meestal zien we hoefbevangenheid aan de voorbenen, maar het kan ook aan alle vier de benen voorkomen of juist maar aan een enkel been. Paarden die hoefbevangen zijn, lopen erg voorzichtig (‘op eieren lopen’) en zijn duidelijk pijnlijker op een harde ondergrond. Soms gaan ze zelfs met een typische, gestrekte stand naar achteren hangen om de voorbenen te ontlasten’.
Baarmoederontsteking
Voor Raterink was bij deze merrie de oorzaak van de hoefbevangenheid duidelijk: door een baarmoederontsteking waren er toxines in het bloed gekomen, ook wel bloedvergiftiging genoemd. Hoefbevangenheid kan niet alleen door bloedvergiftiging maar door meerdere oorzaken ontstaan. Hormonale aandoeningen zoals PPID (pituitary pars intermedia dysfunction), wat vroeger ook wel de ziekte van Cushing werd genoemd, of EMS (equine metabool syndroom) kunnen hoefbevangenheid veroorzaken. EMS komt voornamelijk, maar niet uitsluitend, voor in paarden die te dik zijn. Deze dieren zijn insuline resistent, wat inhoudt dat zij meer insuline moeten maken om het suikergehalte in het bloed op normaal niveau te houden. Tot slot is overbelasting nog een bekende veroorzaker van hoefbevangenheid.
Intensieve zorg
‘Onze kersverse moeder had intensieve zorg nodig,’ vertelt Eric, ’Uiteraard moest de nageboorte worden verwijderd en de baarmoederontsteking behandeld. Voor de hoefbevangenheid kreeg ze strikte boxrust, enkel ruwvoer en werden de hoeven meerdere keren per dag gekoeld. Uiteraard hebben we haar ook medicamenteus behandeld, onder andere met pijnstilling en ontstekingsremmers. Gelukkig was haar aanval snel onder controle en heeft ze er geen blijvende veranderingen aan het hoefbeen aan overgehouden’.
Lees het volledige praktijkverhaal van drs. Eric Raterink in Phryso augustus
