In het kader van het grote onderzoek ‘Behoud van het Fries Paard’ hebben Wageningen-UR onderzoekers Bart Ducro en Marije Steensma een stamboom analyse gemaakt. Daaruit blijkt dat de inteelttoename per generatie van het Friese paard de afgelopen 75 jaar fors is gedaald van 4,73 tot 0,54% en momenteel is de inteelttoename per generatie 0,72%.
Dat betekent dat de inteelttoename per generatie aandacht vraagt, geeft Bart Ducro aan. ‘Het is zeker niet zo dat alle alarmbellen afgaan. Dit percentage kan je zien als een soort barometer, berekend over een tiental jaren met een voortschrijdend inzicht.’
Gegevens vanaf 1880
Eind 2022 is er een ‘klap’ gegeven op het vierjarig onderzoek ‘Behoud van het Friese paard.’ Daarvoor is dit jaar begonnen met het verzamelen van dna-informatie van de veulens. Ook onderdeel van dit onderzoek is een stamboom analyse die onderzoeker Marije Steensma heeft gedaan. Ze heeft vanaf het jaartal 1880 gegevens van merries, hengsten en veulens meegenomen en zag dat het aantal veulens daalde van 6000 naar zo’n 4000 per jaar, en dat vijf hengsten tekenen voor het vaderschap van 20% van de veulens.
Streven is rond 0,5%
De toename van de inteelt per generatie is een belangrijk kengetal voor een gezonde fokkerij. De wereldwijde FAO-norm hiervoor is maximaal 1% inteelttoename per generatie, daarboven neemt de kans op erfelijke gebreken, verminderde vruchtbaarheid en vitaliteit toe. Het streven van het KFPS is rond 0,5% inteelttoename te komen en te blijven. Dat lukt inmiddels vanaf 2003 goed, vooral dankzij de deklimieten die sinds 2003 zijn ingezet en het publiceren van het verwantschapspercentage die door fokkers gebruikt wordt bij het bepalen van de hengstenkeuze.
Simulatietool met scenario’s
Over de jaren 2003-2012 was de inteelttoename per generatie 0,54%, tussen 2013 en 2022 bedroeg dit percentage 0,72%, nog steeds lager dan de FAO-norm van 1% benadrukken de onderzoekers. Ze hebben met de gegevens uit de stamboom analyse en een simulatietool een aantal mogelijke scenario’s van maatregelen doorgerekend met als doel de inteelttoename per generatie te laten dalen naar de 0,5%. Deze bevindingen delen de onderzoekers met de verschillende geledingen binnen het KFPS en worden uitgebreid in de Phryso van november belicht.
