Vanaf de tijd dat Ylse naar PEI kwam in 2005 tot nu in 2021 zouden er heel wat veulentjes geboren kunnen zijn niet waar? Nou … niet echt. Het lag niet aan Ylse. Een gezonde sterke merrie, nooit ziek een super mem, makkelijk drachtig te krijgen met vers gekoeld sperma.
Omdat er destijds geen enkele goedgekeurde hengst in Canada was (Sinds kort is er Tonjes 459) is de enige mogelijkheid voor Ylse om een stamboek veulen te krijgen het importeren van vers gekoeld sperma vanuit de USA of diepvries sperma vanuit Nederland.
Wij wonen in Prince Edward Eiland (PEI), Canada’s kleinste provincie, ongeveer 7 x kleiner dan Nederland.
Als je (heel) goed kijkt dan zie je rechts beneden Charlottetown. Dat is de hoofdstad. We zijn met een 14 kilometer lange brug aan het vaste land verbonden. Sinds 1997. Hiervoor ging alle verkeer nog met de veerboot of per vliegtuig.
Vers gekoeld sperma ingewikkeld te importeren
Om de volgende twee redenen heb ik nooit vers gekoeld sperma van uit de USA gebruikt. Ten eerste onze locatie en ten tweede de enorme kosten. Om vers gekoeld sperma vanuit de USA over de grens te krijgen kan ik niet simpelweg het dekstation vragen om het met Fed Ex express op te sturen. Het sperma moet aan allerlei eisen van de Canadian Food Inspection Agency (CFIA, net als de Nederlandse NWA) voldoen. Sommige Amerikaanse dekstations willen hier niet eens aan beginnen. Opties zijn om het naar een internationaal vliegveld te sturen waar een CFIA agent is (Montreal, Quebec (1,125Km)). Het sperma en de documenten moeten gecontroleerd worden waar het Canada binnen komt. Ik zou iemand moeten huren om het op het vliegveld in ontvangst te nemen en naar de CFIA brengen. En vervolgens op het volgende vliegtuig naar Charlottetown te zetten. Of zelf naar Montreal vliegen. .Dit neemt niet alleen veel te veel tijd, het wordt ook enorm duur. Een andere optie die fokkers uit New Brunswick gebruiken is naar Bangor, Maine, USA rijden, naar het Fed Ex depot, en het sperma met alle documenten zelf over de grens brengen . Dat moet te doen zijn toch? Import vergunning aanvragen, naar Bangor rijden (6 uren) terug rijden (6 uren) en merrie laten insimineren.. Nou, niet echt. Wanneer je full time op de veehouderij werkt en er kleine kinderen thuis zijn. Ik ben zo wie zo niet een chauffeur die zo lang achter het stuur kan zitten!
Diepvries sperma ophalen
Volgende optie: Diepvries sperma!! Gewoon het spul ophalen en insimineren maar! Dat klinkt veel beter!… Even terug naar 2006.. Nog steeds zo gelukkig met Ylse haar mooie hengste veulen van vorig jaar, natuurlijk willen we graag meer veulens!!
Sperma in diepvriescontainer mee het vliegtuig in
Erik gaat op familiebezoek in Fryslân dat voorjaar dus die kan mooi wat diepvries sperma in de stikstofcontainer mee nemen. Toentertijd kon je nog een stikstofcontainer meenemen als afwijkende bagage. Zo gezegd zo gedaan. Erik krijgt na enkele vragen van de Schiphol Douane de container gewoon mee. In Toronto, Ontario ontmoet Erik de CFIA inspecteur zoals afgesproken. Voor controle. Dit was gepland tijdens de tussenstop tijd. De inspecteur bestudeerde de documenten en merkte op dat het aantal rietjes niet vermeld was. Het aantal rietjes stond wel degelijk op de rekening, maar dat maakte niet uit. Ik moest dezelfde persoon van de NWA in Nederland opzoeken die de papieren had ingevuld om zijn fout te herstellen.
In de vuilnisbak
Ondertussen moet Erik zijn vlucht naar Charlottetown halen!! Het gaat echt niet lukken om deze informatie in een uurtje of twee te krijgen. Erik heeft er genoeg van en zegt tegen de CFIA inspecteur dat hij de rietjes maar in de vuilnisbak moet gooien, hij moet naar huis! Dat gaat de man toch een beetje te ver. Hij zal het voor ons bewaren totdat de juiste documenten gefaxt worden en zal het dan op een Fed Ex vliegtuig naar Charlottetown sturen. Pfff…….Terugkijkend, had het wel in de vuilnis gekund. Dat had veel tijd, geld en ergernis bespaard. Er is nooit een veulen van deze doses geboren. Ook niet van het diepvries sperma wat we later geïmporteerd hebben. Het sperma had de reis en het overdragen wel overleefd. Maar toch met alle informatie die we hadden verzameld zijn we er nooit in geslaagd om uit 9 dekkingen van 4 verschillende hengsten door 3 verschillende veeartsen succesvol te zijn! En wij zijn niet de enigen. In heel Atlantic Canada is er nog maar een veulen uit diepvries sperma geboren tot nu toe.
BBook II paarden
Wat blijft er dan nog over? Ik wilde zo graag meer veulens van Ylse!! Dan was er nog eenlaatste optie. Laten dekken door een veulenboek hengst, Vromme (Arjen 417 x Oege 267) die staat in de buurt. Van hem krijgt Ylse twee veulens. In 2014 een mooie merrie , Vittoria en in 2017 een stoere hengst Ezra. BBook II paarden. Daar wordt niet zo positief over gedacht door sommige fokkers in NA. Als ze eens wisten!! Vittoria werd verkocht aan een aardige familie in Ontario. Zij zijn erg blij met haar, in het bijzonder haar plezierige karakter. Ze komen elke zomer vakantie naar PEI. En zo kwamen ze Ylse en mij ook opzoeken.
Nog een road trip voor Ylse
Als jij een veulen van Vittoria wilde, welk hengst zou je dan kiezen? Vroeg de eigenaar van Vittoria mij. Thorben 466, zei ik. Hij kan zorgen voor een krachtig achterbeen en wat meer luxe. Het lijkt mij een mooie combinatie. Je moet Ylse ook door hem laten dekken! zeggen ze. Wat een geweldige mogelijkheid! Maar ik heb net een merrie geïmporteerd en dus is het even niet te doen financieel. Ook is het niet zonder risico. Ylse is per slot al 20 jaar! Ook al is ze nog zo sterk en gezond het is een hele reis. We komen overeen dat ze Ylse zullen leasen. Ylse stapt vrolijk op de trailer naar Ontario in Maart 2019 (1,750 kilometer) en blijft daar voor een maand bij de eigenaren van Vittoria. Daarna brengen zij beide merries naar Rockton, Illinois USA (950 kilometer) En het slaagt! Ylse komt in de nazomer drachtig terug zodat ze thuis kan veulenen. Afgelopen zomer( 2020) kregen beide merries een prachtig merrie veulen van Thorben 466! Genieten!
Meer columns:
Het eerste Friese paard in PEI
Van werken naar wonen in Canada
Herinneringen uit mijn Friese paardenjeugd
