De Friese paardenfokker Ester Postmus houdt een blog bij met allerlei wetenswaardigheden rondom de drachtige merries die ze samen met oud-dierenarts Hessel Neijenhuis heeft. Ze schrijft over van alles rondom de fokkerij, het veulenen en natuurlijk de veulens zelf. Fokkerij ‘De Hesterhoeve’ is gevestigd in Lettelbert, provincie Groningen. Dit jaar verwachten ze twee veulens. Het afgelopen jaar is haar veulen Jobke bekend geworden op social media.
Blog 10 april
Het is alweer vrijdag. Ondanks dat voor ons en velen met ons het leven op dit moment totaal anders is als dat we gewend zijn, vliegt de week toch voorbij. We kunnen gelukkig nog steeds bij onze paarden zijn. Berber is nog geblesseerd aan haar voet en kan nog niet zoveel. Af en toe komt ze op stal, want of je nu thuis met je been omhoog zit of op stal… dan maar liever op stal! Terwijl Berber in de zon geniet van het uitzicht op de paarden is Hessel druk bezig met het snoeien van de wilgenbomen. Prachtig om te zien hoe gek de paarden op de wilgentakken zijn. Heel tevreden kunnen ze er uren op knabbelen. En ik, ik geniet van ieder moment met de paarden en het buiten zijn..
Veulenen in de bak
Nog een dikke maand en dan verwachten we ons eerste veulen van dit jaar van onze Stermerrie Nanja van het Leuven. Veel langer moet het ook niet meer duren want als ik haar zo zie zou je denken dat ze morgen moet veulenen: wat een buik! Ik kan niet wachten om haar straks met veulen in de bak te zien lopen. De bak is ook de plek waar wij onze merries laten veulenen. Zoals je in mijn laatste blog kon lezen vinden wij dit de veiligste plek. Niet alleen omdat het een natuurlijke omheining heeft, en de merrie alle ruimte, maar het is ook een schone plek. Onlangs is er nog 30 m3 wit zand over de bak verdeeld, dit is mooi schoon zand en eventuele mest halen we dagelijks uit de bak. Dat de plek waar het veulen geboren wordt schoon is, is van groot belang voor het schoon blijven van de verse navel van het pasgeboren veulen. Met schoon bedoel ik bacterieel schoon. De stal is altijd viezer.
Schone navel
Dat de navel schoon blijft is belangrijk in verband met navelinfecties. Veel veulenziektes die ontstaan in de eerste twee weken na de geboorte zoals lidziekte (gewrichtsontsteking), longontsteking, navelontsteking, leverontsteking en sepsis kunnen het gevolg zijn van navelinfecties. Zodra de merrie opstaat breekt de navelstreng buiten het lichaam af, maar in de buik van het veulen is de navelstreng nog geruime tijd verbonden met de lever! De eerste drie dagen is de navel nog vers en vatbaar voor binnendringen van bacteriën. Daarom is het belangrijk om voor een schone omgeving te zorgen. Je kan de navel ook dagelijks gaan ontsmetten, dit moet dan wel dagelijks gebeuren totdat de streng is opgedroogd. Vroeger was er een specifiek antiserum tegen de meeste verwekkers van veulenziekte. Helaas is deze er niet meer dus kiezen wij voor de eerste oplossing; een zo schoon mogelijke omgeving.
Biest en nageboorte
Het is natuurlijk super spannend als het veulen bijna geboren wordt. Je hoopt dat het veulen gezond is en dat het al snel een poging doet om te gaan staan. Meestal lukt dit binnen een uur. Vervolgens moet het gaan drinken om de biest (de eerste melk na de geboorte) binnen te krijgen. Hier zitten antistoffen in die het veulen moet beschermen tegen ziektes en dodelijke infecties. Mocht het veulen om wat voor reden dan ook niet kunnen drinken, dan moet de merrie gemolken worden en de melk bewaard worden zodat deze niet verloren gaat. Maar hoe het met de merrie gaat na de geboorte is natuurlijk net zo belangrijk. Wij laten onze merrie zolang mogelijk liggen na de geboorte tenzij ze abnormaal naperst dan moet ze zo snel mogelijk in de benen. We willen niet dat de baarmoeder achter het veulen aankomt! Dat er mogelijk een tweede veulen achteraan komt daar hoeven we niet bang voor te zijn. Dit hebben we 10 maanden eerder allang met scannen uitgesloten.
Merrie laten liggen
Tijdens het laten liggen van de merrie wordt nog bloed vanuit de krimpende baarmoeder via de nog intacte navelstreng naar het veulen gepompt. Hier wordt het veulen sterk van. Na enige tijd zal de merrie gaan staan, dan scheurt de navelstreng uit zichzelf vlak boven de veulenbuik af. Controleer hierbij wel op nabloeden en druk zonodig de nabloedende navel dicht. Vervolgens is het erg belangrijk dat de nageboorte binnen uiterlijk 6 uur van de merrie afkomt, maar hoe eerder hoe beter!!!! Als dit langer duurt bestaat de kans op koorts, baarmoederontsteking en het ergste, acute hoefbevangenheid. Ook lijkt er verband te zijn met het drachtig worden in de veulenhengstigheid. Als de merrie lang aan de nageboorte staat is het soms lastiger om direct weer drachtig te raken.
Kennis en ervaring van Hessel
Al dit soort dingen bespreek ik samen met Hessel. Wat is het toch fijn dat wij samen de drachtige merries hebben. Het is echt een prachtige gezamenlijke hobby van ons. Hessel kan uren vertellen over zijn kennis en ervaring, die hij heeft opgedaan in zijn 42-jarige loopbaan als dierenarts. Ik heb in korte tijd al zoveel van heb geleerd en leer dagelijks bij. En wat is er mooier om aan het einde van de dag met een kop koffie naar je paarden te kijken, en mooie verhalen aan horen bij de ondergaande zon en te genieten….
4 april:
Blog-Ester: nog even in het vierspan én nog een paar weken geduld (met video)
27 maart:
Blog-Ester: veulenkeuringen, hengstenkeuze en het beste inseminatiemoment
20 maart
Blog-Ester: modderbad, driespan en coronavirus
13 maart
Blog-Ester: van één naar twee veulens (met video)
6 maart
Blog-Ester: 8 en 9 maanden drachtig
28 februari
Blog-Ester en haar veulens
Blog: Jobke-fokker Ester deel haar veulen avonturen
